Dante Nachtegaele

Als liberaal geloof ik in een overheid die zich beperkt tot haar kerntaken, die efficiënt omgaat met belastinggeld, en die vrijheid vooropstelt. Maar wanneer ik het standpunt van mijn partij, Open Vld, zie over de verhoging van de kostprijs van dienstencheques, frons ik mijn wenkbrauwen. De tegenkanting van Open Vld klinkt sympathiek: “We willen betaalbare hulp voor iedereen.” Maar is dit echt een liberaal uitgangspunt? Of raken we hier verstrikt in de val van overheidsinterventie en subsidies die almaar verder ontsporen? En trappen we hier niet vooral in de val om te willen zeggen wat we denken dat anderen willen horen in plaats van terug naar de basis te gaan. Dat was toch de belofte van onze huidige partijtop?

Dienstencheques zijn oorspronkelijk in het leven geroepen als een manier om zwartwerk te ontmoedigen en huishoudhulp legaal en betaalbaar te maken. Het systeem heeft zijn voordelen: het creëert werkgelegenheid en maakt hulp toegankelijk. Maar dan komt het addertje: de Vlaamse overheid legt vandaag maar liefst 19,07 euro bij per cheque, wat de belastingbetaler jaarlijks 1,6 miljard euro kost. Een derde van de dienstenchequebedrijven is verlieslatend, ondanks deze enorme injecties. Intussen blijven administratieve kosten stijgen, waardoor de huishoudhulpen, de kern van het systeem, slechts matig profiteren.

De vraag die we ons zouden moeten stellen: is het de taak van de overheid om huishoudelijke hulp te subsidiëren? Een belangrijke vuistregel uit het liberalisme zegt: “De beste sociale bescherming is een gezonde economie.” Door massaal belastinggeld te pompen in een inefficiënt systeem, ondermijnen we net die gezonde economie.

Waarom niet die pot geld gebruiken voor kerntaken? Onderwijs,gezondheidszorg, economie  – daar liggen de prioriteiten van een overheid die zichzelf niet overschat. Door geld te blijven pompen in dienstencheques, blijven we in een vicieuze cirkel van subsidies hangen. Een cirkel die zowel gezinnen als de Vlaamse begroting uiteindelijk duur te staan komt.

De huidige verhoging – van 9 naar 10 euro per cheque – is een stap in de goede richting, maar onvoldoende. Het fiscaal voordeel dat verdwijnt, wordt door sommigen als een aanval op de middenklasse gezien. Toch rijst de vraag: is het echt liberaal om een huishoudelijke taak als strijken of poetsen deels op de belastingbetaler af te wentelen? Wie vrijheid wil, moet ook verantwoordelijkheid nemen.